Door Christa Lesté-Lasserre, MA
Weten hoe je hoefbevangenheid aanpakt, wat de oorzaak is van kribbebijten, wanneer een veulen gespeend moet worden, of voedingssupplementen werken of waarom je paard bokt?
Dan Google je het gewoon. Makkelijk, toch?
Nou ja, soort van. In enkele seconden zal je worden overladen met een gigantische hoeveelheid informatie je scherm, zoveel dat je door de bomen het bos niet meer ziet.
Nog niet eerder in de geschiedenis van de paardenhouderij hadden eigenaren van paarden een grotere hoeveelheid informatie over paarden binnen handbereik. Hoewel dat interessant klinkt, misschien zelfs een beetje overweldigend, is de realiteit dat meer informatie niet per definitie ook meer goede informatie betekent.
We hebben allemaal wel eens tegenstrijdige informatie op het internet gevonden, vaak gepaard met bijzonder levendige (om het netjes te zeggen) gesprekken tussen gebruikers van sociale media. Het internet zit inderdaad vol tegenstrijdigheden, zeker als het gaat om paardenmanagement.
Met de vrijwel eindeloze keuze aan artikelen en video's die smeken om bekeken te worden na elke zoekopdracht, om nog maar te zwijgen van de stortvloed aan informatie die ons wordt toegeworpen telkens als we Facebook, Instagram of TikTok openen, kan het een uitdaging zijn om te beslissen waar je op klikt en wat je overslaat.
Gelukkig kunnen veel lezers goede beslissingen nemen over welke bronnen te vertrouwen zijn, op voorwaarde dat ze wat basiskennis en -vaardigheden hebben over de wereld van het publiceren van informatie over paarden, zowel voor wetenschappelijke lezers als voor niet-wetenschappelijke (leken) lezers.
Dit artikel geeft je die basiskennis zodat je efficiënter door het internet kunt navigeren terwijl je je richt op kwalitatieve, betrouwbare bronnen die uiteindelijk zullen leiden tot een betere gezondheid en welzijn voor je paard.
Het onderscheid maken tussen goed en slecht.
Zowel goede als slechte bronnen kunnen overkomen als vakkundig, zelfverzekerd en betrouwbaar, waardoor het moeilijk kan zijn om de slechte bronnen eruit te pikken.
Gelukkig zijn er een aantal simpele positieve en alarmerende signalen die je kunnen helpen het onderscheid te maken. In de rest van dit artikel zullen we alarmerende signalen, rode vlaggen noemen. De positieve signalen zullen we groene vlaggen noemen.
Mijn ervaring is dat goede bronnen ten minste drie van de hieronder genoemde vier groene vlaggen hebben, meestal hebben ze ze allemaal. In het andere geval roept de aanwezigheid van zelfs maar één van deze rode vlaggen altijd grote twijfel op over de betrouwbaarheid van de publicatie.
Groene vlaggen = betrouwbare informatiebron
• Afkortingen. De meeste gerenommeerde wetenschappelijke berichten en publicaties. Of ze nu bedoeld zijn voor leken of voor professionals. Ze bevatten vaak een heleboel afkortingen achter de achternaam van personen, zoals PhD, DVM, Dipl. ACVIM en nog veel meer.
Sommige, vooral in het Verenigd Koninkrijk, gebruiken in plaats daarvan titels als Dr. en Prof. voor de naam. Dat is geen pochen; het is bedoeld als bewijs van de kwalificaties van de persoon om betrouwbare informatie over het onderwerp te geven [1]. Natuurlijk zijn er serieuze persbureaus die de titels niet gebruiken omdat ze de tekst vertroebelen, maar in dat geval voegen ze meestal een link toe naar de professionele website van de spreker, waar je al deze titels en nog veel meer kunt vinden.
(Opmerking: serieuze wetenschapsjournalisten hebben niet altijd titels achter hun naam staan, maar ze nemen altijd interviews op met mensen met kennis, en de meeste van die mensen doen dat ook. En hoewel sommige sprekers experts kunnen zijn zonder academische titel, is dat zeldzaam en voegen titels echt gewicht toe aan de geloofwaardigheid).
• Referenties. Goede informatie bouwt voort op voorgaande goede informatie; het is de basis voor het maken van betrouwbare conclusies. Een degelijk rapport in de media bevat vaak minstens één referentie naar een academische publicatie om de beweringen in het rapport te ondersteunen.
Betrouwbare academische publicaties geven een lijst met referenties [2]. Belangrijk is dat al die referenties ook betrouwbaar zijn! Ze moeten voldoen aan dezelfde criteria voor betrouwbaarheid als beschreven in deze lijst. Een opmerkelijke uitzondering op de noodzaak van referenties zijn artikelen in tijdschriften en e-zines die gebaseerd zijn op interviews met experts. Maar in dat geval moeten zowel de journalist als de experts een sterke reputatie van betrouwbaarheid hebben.
• Peer-review (intercollegiale toetsing) / bewerking. Zelfs experts kunnen dingen zeggen die onbedoeld misleidend zijn of soms zelfs fouten maken. Daarom is peer-review zo cruciaal. Peer-review betekent dat andere experts naar het rapport hebben gekeken en kritische feedback hebben gegeven ter verbetering vóór publicatie [3]. Een paper met collegiale toetsing is een paper dat online of in gedrukte vorm verschijnt nadat het is herzien na peer review. Peers kunnen wetenschappers zijn of redacteuren met ervaring in wetenschapsjournalistiek.
• Fotocredits. Een hele eenvoudige manier om je zekerder te voelen over een mediabericht is het zien van een regel onder een foto waarin de naam van de fotograaf wordt genoemd. Foto's zijn artistiek werk dat in de meeste landen wordt beschermd door het auteursrecht. Maar zelfs als dat niet het geval is, is het nog steeds een goed idee om de bijdrage van de fotograaf te erkennen [4]. Mediabronnen die de fotograaf erkennen, geven een duidelijk teken van professionaliteit.
Rode vlaggen = twijfelachtige informatiebron
• Meerdere pop-upadvertenties. Als je drie of vier vensters moet sluiten om bij de tekst te komen, is er een probleem [5]. Betrouwbare media kunnen adverteerders hebben, maar hun advertenties zijn discreter.
• Je moet op "volgende" blijven klikken om een artikel te kunnen lezen. Online pagina's waarbij je meerdere keren moet klikken om de volledige tekst te lezen, pagina na pagina, deze pagina's misbruiken je om de pagina's te verversen, zodat ze meer pagina's kunnen weergeven en meer advertenties kunnen tonen, waardoor ze meer inkomsten krijgen van betalende adverteerders die je iets willen verkopen.
• Slechte schrijfstijl. In twijfelachtige rapporten ontbreekt het vaak aan professionaliteit en een goede redactionele stijl. Dit kan moeilijk te herkennen zijn voor niet-schrijvers, maar dergelijke artikelen kunnen veel emotionele taal en dramatische beweringen gebruiken, zoals "Dit ga je niet geloven!" en "Dit is gewoon krankzinnig!". Of ze draaien er in de eerste alinea's omheen en doen er lang over om tot de kern te komen.
• Vet gedrukte zinnen, volledige woorden in HOOFDLETTERS. Het is normaal om koppen en zelfs subkoppen vet te maken, omdat ze werken als hoofdstuktitels om delen van een artikel op te delen. Maar wanneer schrijvers bepaalde hele zinnen vet (of onderstreept, of verschillende kleuren) in hun tekst zetten of zinnen in ALLEMAAL HOOFDLETTERS gebruiken om de aandacht op hen te vestigen, suggereert dit sensatiezucht en dus minder professioneel schrijven [5]. (Dit geldt natuurlijk niet voor hyperlinks, die worden meestal onderstreept en in het blauw weergegeven).
• AI-gegenereerde foutmeldingen. Kunstmatige intelligentie (AI) is een sterke concurrerende schrijver geworden in de online wereld, maar het werk ervan is zeer onbetrouwbaar. Een recent rapport wijst erop dat er minstens 25 nieuwe websites per week verschijnen die volledig door AI worden geschreven om inkomsten van adverteerders binnen te halen. Deze "junkwebsites" kunnen erg overtuigend zijn en hebben zelfs nepbiografieën van nepschrijvers. Gelukkig hebben ze soms ook de neiging om fouten op de website te hebben, waardoor hun ware kunstmatige aard wordt onthuld. Omdat ze grotendeels zonder menselijke tussenkomst worden geschreven, worden hun door AI gegenereerde berichten zoals "Sorry, ik kan niet aan deze vraag voldoen", door de tekst gemengd [6].
• Het ontbreken van een van de groene vlaggen hierboven. Sommige publicaties kunnen een van de groene vlaggen missen en toch betrouwbaar zijn vanwege ongebruikelijke omstandigheden, bijvoorbeeld als een bekende expert de auteur is. Maar als al deze punten ontbreken, is het erg onwaarschijnlijk dat het een betrouwbare bron is.
Wetenschapstaal vs Lekenstaal
De meeste betrouwbare artikelen voor eigenaren van paarden zijn geschreven door journalisten en paardengedragsdeskundigen, soms door voedingsdeskundigen en professionele trainers. Het is belangrijk om te begrijpen dat dit in de overgrote meerderheid van de gevallen niet de mensen zijn die het onderzoek hebben uitgevoerd waar ze over schrijven.
Dat is geen slechte zaak. Integendeel, het is juist heel goed omdat deze schrijvers meestal heel bedreven zijn in het interpreteren van complexe wetenschapstaal.
Wetenschappers communiceren over het algemeen met elkaar op een manier die eerlijk gezegd bijna een eigen taal is, zelfs met verschillende organisatorische denkprocessen. Dat is niet om zich verheven en machtig te voelen; het hoort gewoon bij hun beroep en vakgebied, en het is erg belangrijk voor de wetenschappelijke methode.
Onderzoekers publiceren de verslagen van hun werk in academische tijdschriften zoals Journal of Equine Veterinary Science en Journal of Applied Animal Welfare Science. De artikelen zijn lang, complex, vaak in kleine letters, meestal zonder aantrekkelijke foto's, vol met getallen, grafieken, cijfers en natuurlijk geschreven in zware wetenschapstaal.
Dat wil niet zeggen dat eigenaren van paarden en andere leken niet in staat zijn om deze academische artikelen te lezen. Natuurlijk kunnen ze dat wel. Maar het vereist geduld, training en ervaring [7], net als bij het leren van Frans, Chinees, Java, lichaamscommunicatie bij paarden of een andere onbekende taal.
Achter de schermen van wetenschappelijke publicaties
Of je zelf nou wel of geen wetenschappelijke tijdschriften leest, het kan handig zijn om te weten hoe onderzoek publicaties werken. De meeste tijdschriften hebben een vrij prijzige betaalmuur, hoewel veel tijdschriften toegankelijk zijn via bibliotheken en academische instellingen zoals universiteiten. Sommige tijdschriften bieden wetenschappers echter de mogelijkheid om een bedrag te betalen, meestal enkele duizenden dollars, om hun artikelen open toegankelijk te maken, wat betekent dat het gratis is voor lezers. Het is een pittig bedrag, maar wetenschappers kiezen soms voor deze optie zodat hun werk beter zichtbaar wordt en hun bevindingen breder gedeeld kunnen worden.
PLOS ONE is een van de populaire gratis toegankelijke academische tijdschriften die onderzoekspapers van hoge kwaliteit op een dergelijk systeem aanbiedt [8].
Helaas heeft dit systeem waarbij wetenschappers betalen, de deur opengezet voor andere uitgevers die staan te popelen om in te spelen op de grote vraag uit de markt om te publiceren. Sommige academische tijdschriften hebben de reputatie gekregen dat ze grote aantallen wetenschappelijke publicaties uitgeven zonder of nauwelijks collegiale toetsing.
De papers die in deze tijdschriften worden gepubliceerd, missen de nauwkeurigheid van publicaties van hogere kwaliteit en zijn steeds vaker het onderwerp van kritiek. In maart 2023 schrapte het Web of Science tientallen van dergelijke tijdschriften van zijn Master List van kwalitatief hoogstaande onderzoekspublicaties [9].
Waar kun je goede wetenschap over paarden voor leken vinden?
Een goede manier voor paardeneigenaren en andere leken om duidelijke, betrouwbare en toegankelijke informatie te krijgen is door zich te abonneren op gerenommeerde tijdschriften over paarden en de gezondheid van paarden en op online content. The Horse: Your Guide to Equine Healthcare is een uitstekende bron die een aanzienlijke hoeveelheid gratis online content biedt met een eenvoudige registratie en extra betaalde content met een abonnement.
Horses and People, gevestigd in Australië, is een andere sterke website met voornamelijk inhoud over gedrag, geschreven op een vriendelijke manier en in directe samenwerking met onderzoekers. De online inhoud is gratis en de betaalde gedrukte editie biedt extra artikelen.
Fran Jurga heeft een zeer goede, gratis toegankelijke en op wetenschap gebaseerde hoefverzorgingswebsite genaamd The Hoof Blog.
Gedragsdeskundige Justine Harrison biedt betrouwbare nieuwsberichten en discussies op basis van feiten op haar Facebookpagina.
Bepaalde bedrijven in de paardenindustrie bieden ook goede wetenschappelijke informatie, geschreven door onafhankelijke journalisten. Gratis online beschikbaar of te downloaden. Het voorzien van eigenaren van betrouwbare, nuttige informatie maakt deel uit van een marketingplan dat lezers naar hun websites trekt als een eerlijke en goed geïnformeerde bron. Veel van hun inhoud is niet direct gerelateerd aan de producten en diensten die ze aanbieden.
Haygain bijvoorbeeld, biedt goed gedocumenteerde wetenschappelijke artikelen over de gezondheid en het welzijn van paarden over een verscheidenheid aan onderwerpen, geschreven voor de gewone mensen. Scoot Boots publiceert blogs en artikelen specifiek over hoefverzorging, met input van onafhankelijke experts.
In het algemeen is het natuurlijk altijd belangrijk om op vooroordelen te letten (zie hieronder).
Is het partijdig?
Er is sprake van partijdigheid als de informatie een bepaalde kant op staat om een product of idee te promoten. Als er sprake is van partijdigheid, is de kans groot dat de echte wetenschappelijke resultaten worden verdraaid, waardoor beweringen of conclusies in de inhoud onbetrouwbaar worden.
Een veelvoorkomend voorbeeld is "onderzoek" dat wordt gepubliceerd op websites van bedrijven die voedingssupplementen voor paarden produceren. Een site kan stellen dat 95% van de paarden die dat supplement kregen binnen 4 weken na toediening verbetering ondervonden in hun hoeven/vacht/spijsvertering/energieniveaus/gedrag/etc. en dan verwijzen naar een onderzoek dat is uitgevoerd om dit te bewijzen. Maar is dat onderzoek gepubliceerd in een onafhankelijk academisch tijdschrift, of alleen op de website van het bedrijf? Werd het onderzoek uitgevoerd door medewerkers van het bedrijf, of door onderzoekers van andere instellingen? Het is belangrijk om uit te zoeken waar dit soort beweringen vandaan komen en hoe partijdig het onderzoek erachter is.
Het identificeren van partijdigheid kan vrij eenvoudig zijn. Het begint met websites van bedrijven zoals het voorbeeld hierboven. Als de website geen onafhankelijke referenties toont voor beweringen die hun product of dienst goed doen lijken, dan is het veilig om aan te nemen dat de website partijdig is.
Partijdigheid is ook gemakkelijk te ontdekken in gerenommeerde consumententijdschriften. Het is belangrijk om te begrijpen dat deze tijdschriften zelf niet partijdig zijn. Ze worden echter meestal financieel gesteund door adverteerders die hun eigen betaalde inhoud in het tijdschrift plaatsen.
Reclame-inhoud is van nature partijdig, omdat het de bedoeling is mensen te overtuigen het product of de dienst te kopen. Omdat deze tijdschriften onpartijdig en gerenommeerd zijn, maken ze het makkelijk om onderscheid te maken tussen hun eigen, onafhankelijke inhoud en de reclame-inhoud.
Reclame-inhoud ziet er meestal anders uit dan de andere artikelen in het tijdschrift, bijvoorbeeld met een ander lettertype, andere kolommen, een andere lay-out en andere kleuren. Als er veel tekst in staat die op een artikel lijkt, staat er ergens op de pagina een zin die specifiek vermeldt dat het om reclame gaat, zodat lezers mogelijke vertekening kunnen herkennen.
In wetenschappelijke publicaties in gerenommeerde academische tijdschriften worden mogelijke vertekeningen altijd aan het einde van de tekst vermeld, meestal net voor de referenties.
Niet alle mogelijke partijdigheid leidt echter tot echte partijdigheid. Een werknemer van een bedrijf dat voedingssupplementen maakt, kan bijvoorbeeld een van de vijf onderzoekers zijn die meewerkt aan een onderzoek naar de effecten van een supplement. Of misschien heeft het bedrijf de studie gedeeltelijk gefinancierd. Als de meerderheid van de onderzoekers echter geen banden heeft met het bedrijf, is partijdigheid onwaarschijnlijk. Dan nog zullen de onderzoekers transparant zijn over de mogelijke partijdigheid in hun publicatie.
Tot slot
Het openen van je internet browser kan leiden tot een enorme stortvloed aan online paarden gerelateerde content, maar dat betekent niet dat je mee hoeft te gaan in deze stortvloed. Met goede basiskennis over de online uitgeverswereld kun je jezelf uitrusten met een virtuele "paraplu" om te voorkomen dat je wordt overspoeld met slechte informatie terwijl je een handvol goede informatiebronnen selecteert.
Deze paar betrouwbare bronnen zullen je zeker de kwaliteitsinformatie bieden die je nodig hebt om je paarden te houden met hun gezondheid, welzijn en geluk in gedachten.
Over de auteur.
Christa Lesté-Lasserre heeft meer dan 2000 artikelen gepubliceerd over de wetenschap van de gezondheid en het gedrag van paarden, gebaseerd op de nieuwste informatie in betrouwbaar paardenonderzoek. Ze leerde de relatie tussen paard en mens te ontwikkelen en paarden te trainen met haar eigen pony en later met haar eigen paarden thuis in Texas. Christa behaalde een bachelor en master in schrijven en journalistiek en studeerde af in geavanceerde wetenschappen aan de Baylor University in Waco, Texas, de University of Mississippi in Oxford en de Université René Descartes in Parijs, Frankrijk. Christa bezit momenteel een Trakehner merrie, Sabrina, die in Duitsland is gefokt en haar 13-jarige zoon, Solstice, die in Frankrijk is gefokt. Samen hebben ze gewerkt in de dressuur- en eventingwereld, maar ze hebben ontdekt dat ze liever samen reizen en de wereld ontdekken door avonturen over lange afstand.
Als Christa niet schrijft over paardenwetenschap, dan schrijft ze over de wetenschap van dinosaurussen, insecten, mensen en zelfs gebouwen. Voor de rest voedt ze haar drie kinderen op of werkt ze aan de verschillende fictie- en non-fictieboeken die ze in de nabije toekomst wil publiceren. Volg Christa op www.christalestelasserre.com.
Referenties
[1] University of Washington University Libraries, "FAQ: How do I know if my sources are credible/reliable?," 31 March 2023. [Online]. Available: https://guides.lib.uw.edu/research/faq/reliable.
[2] University of Birmingham, "Why reference?," 2023. [Online]. Available: https://intranet.birmingham.ac.uk/as/libraryservices/library/referencing/icite/why-reference.aspx. [Accessed 25 August 2023].
[3] S. T. A. K. Kelly J, "Peer Review in Scientific Publications: Benefits, Critiques, & A Survival Guide.," EJIFCC, vol. Oct 24;25(3), pp. 227-43, 2014.
[4] C. Newberry, "Image Copyright on Social Media: Everything You Need to Know," 19 July 2022. [Online]. Available: https://blog.hootsuite.com/understanding-image-copyright/. [Accessed 25 August 2023].
[5] C. G. S. o. Journalism, "Misinformation and Disinformation: Thinking Critically about Information Sources," 23 January 2023. [Online]. Available: https://library.csi.cuny.edu/c.php?g=619342&p=4376665. [Accessed 23 August 2023].
[6] T. Ryan-Mosley, "Junk websites filled with AI-generated text are pulling in money from programmatic ads," 26 June 2023. [Online]. Available: https://www.technologyreview.com/2023/06/26/1075504/junk-websites-filled-with-ai-generated-text-are-pulling-in-money-from-programmatic-ads/. [Accessed 25 August 2023].
[7] J. Kelly, "ScienceSpeak: Common vs Technical Science Language," 20 August 2023. [Online]. Available: https://www.phoenix.edu/content/dam/edu/media-center/doc/whitepapers/082023-science-speak-jkelly.pdf. [Accessed 25 August 2023].
[8] PLOS ONE, "Journal Information," [Online]. Available: https://journals.plos.org/plosone/s/journal-information. [Accessed 25 August 2023].
[9] J. Brainard, "Fast-growing open-access journals stripped of coveted impact factors," 28 March 2023. [Online]. Available: https://www.science.org/content/article/fast-growing-open-access-journals-stripped-coveted-impact-factors. [Accessed 25 August 2023].
